sports-banner

culture-banner

economy-banner

gadaad-banner

uls-tur banner

tsag-uy banner

niigem-banner

medee-banner

гадаад

Украины Гадаад хэргийн яам гадаадад амьдарч буй цэргийн насны эрэгтэйчүүдэд үзүүлэх консулын үйлчилгээг мягмар гаргаас буюу өнөөдрөөс тавдугаар сарын 18-ныг хүртэл зогсоожээ.
Цэргийн насны хэдэн зуун мянган украин эрчүүд хилийн чанадад амьдарч байгаа бөгөөд Оросын цэргийн дайралт эхэлснээс 26 орчим сар өнгөрсний дараа тус улс цэргийн албан хаагчдын хомсдолд ороод байгаа юм.
Өнгөрсөн долоо хоногт Дээд Рада украинчуудыг Зэвсэгт хүчинд дайчлах үйл явцыг шинэчилж, илүү үр дүнтэй болгох хуулийг баталсан байна. Шинжээчдийн үзэж байгаагаар, цэрэгт татах журам нь Оросын цэргийн давшилтыг зогсооход тулгарч буй гол асуудал болжээ.
“Цэргийн насны эрэгтэйчүүд хүнд хэцүү цаг үед улс орноо үл тоомсорлон гадаад руу гарсныхаа дараа төрөөс үйлчилгээ авахыг хүсэж байна. Ийм байж таарахгүй. Манай улс дайны байдалтай байна. Гадаадад байх нь эх орныхоо өмнө хүлээсэн үүргээс чөлөөлөгдөнө гэсэн үг биш ээ” гэж Украины Гадаад хэргийн сайд Дмитрий Кулеба олон нийтийн Х сүлжээнд бичжээ. Ихэнх тохиолдолд цэрэг татлагаас зайлсхийгчид эх орноосоо зугтан гарсан байна. Европын статистикийн байгууллагын мэдээллээр, энэ оны нэгдүгээр сарын байдлаар Европын Холбооны орнуудад Украины 4.3 сая иргэн амьдарч байгаагаас 860 мянга орчим нь насанд хүрсэн эрэгтэйчүүд аж.
Консулын үйлчилгээ үзүүлэхийг зогсоосноор гадаадад байгаа цэргийн насны эрэгтэйчүүд хугацаа нь дууссан паспортоо сунгуулах, шинээр авах, гэрлэлтийн гэрчилгээ зэрэг албан ёсны бичиг баримт авах боломжгүй болно гэсэн үг юм.
Дайчилгааны тухай хууль болон түүний заалтууд тавдугаар сарын 18-ны өдрөөс хэрэгжих хүртэл консулын үйлчилгээг зогсоосон хэвээр байна гэж Гадаад харилцааны яамнаас мэдээлжээ. Дайчилгааны тухай хуульд зааснаар цэргийн насны бүх эрчүүд 60 хоногийн дотор цэргийн бүртгэлийн газарт бичиг баримтаа цахимаар болон өөрийн биеэр ирж шинэчилнэ. Гадаадад байгаа цэргийн насны эрчүүд консулын үйлчилгээ авахад эдгээр бичиг баримт шаардлагатай болох бөгөөд шинэ хууль хэрэгжиж эхлэхээс өмнө яаралтай консулын үйлчилгээ авах гэж буй хүмүүс бичиг баримтаа шинэчилж амжихгүй гэсэн үг юм.
Оросын цэргийн дайралт эхлэх үед Украинд дайны байдал тогтоож, 18-60 насны эрэгтэйчүүдийг тусгай зөвшөөрөлгүйгээр эх орноосоо гарахыг хориглож, энгийн иргэдийг Украины Зэвсэгт хүчинд үе шаттайгаар дайчилж эхэлсэн юм.
Оросын цэргүүд Украины зүүн нутаг руу аажмаар давшиж байгаа бөгөөд Украины арми их бууны сумны хомсдолд орж, Оросын довтолгоо эхэлснээс хойш тулалдаж буй цэргүүд ядарч байгаа зэрэг нь давшилтыг зогсооход сөргөөр нөлөөлж байна.
<div></div>

Украины ГХЯ цэргийн насны эрэгтэйчүүдэд үзүүлэх консулын үйлчилгээг түр зогсоожээ DNN.mn

Энэ долоо хоногт АНУ-ын Сенат Украины тусламжийн тухай хуулийг хэлэлцэн баталж ерөнхийлөгч Жо Байден гарын үсэг зурна. Учир нь Төлөөлөгчдийн танхим хагас жил саатуулсны эцэст Украиныг шууд болон шууд бусаар дэмжих зорилготой 61 тэрбум орчим ам.доллар хуваарилах тухай хуулийн төслийг олонхын саналаар дэмжин баталсан билээ. Уг хуулийн төслийг Төлөөлөгчдийн танхимын 311 гишүүн дэмжин, 112 нь татгалзсан санал өгсөн бөгөөд Ардчилсан намаас уг чуулганд оролцсон 210 гишүүн бүгд дэмжсэн санал өгсөн байна. Бүгд найрамдахчуудын 101 нь дэмжсэн ч талаас илүү хувь нь буюу 112 Конгрессын гишүүн эсрэг санал өгчээ.
Хууль батлах үйл явц дууссаны дараа Вашингтон хэдэн сарын турш тасалдсан Киевт үзүүлэх цэргийн тусламж сэргэх боломжтой болсон юм. Мөн АНУ-ын Төлөөлөгчдийн танхим Украиныгдэмжих хуулийг нэг багцаар бус тусдаа хууль болгон хэлэлцэж баталсан учир энэ хуулийг Сенат дахин шинээр хэлэлцэн баталж, дараа нь ерөнхийлөгч Жо Байден гарын үсэг зурж байж хэрэгжиж эхлэх юм. Тэгвэл Сенатын олонхын удирдагч, Ардчилсан намын гишүүн Чак Шумер олон нийтийн сүлжээнд сенаторууд “эхний санал хураалтаа мягмар гаригт дуусгана” гэж бичжээ. Энэ нь сүүлийн санал хураалт биш ч уг хуулийн төслийг энэ долоо хоногт багтаан Сенат батална гэсэн үг аж. Дараа нь Ардчилсан намаас сонгогдсон ерөнхийлөгч Жо Байден гарын үсэг зурах ёстой бөгөөд тэрээр “Уг баримт бичиг ширээн дээр ирмэгц нэн даруй баталж гарын үсэг зурна” гэж амлажээ.
Украиныг дэмжих тухай хуулийн төсөлд нийт 60.84 тэрбум ам.долларын зардал багтаж, Киевт нийлүүлсэн АНУ-ын цэргийн хангамжийг нөхөхөд 23,2 тэрбум доллар, Украины цэргийн албан хаагчдыг эх орноос нь гадна сургах, НАТО-гийн зүүн жигүүрийн орнуудад явуулж буй АНУ-ын цэргийн үйл ажиллагаанд 11.3 тэрбум ам.доллар зарцуулах бөгөөд Израильд 26 тэрбум гаруй ам.доллар, Тайваньд найман тэрбум ам.долларын тусламж өгөхөөр болжээ.“Politico” болон “Washington Post” сонинд мэдээлснээр Пентагон Украинд үзүүлэх шинэчилсэн цэргийн тусламжийн томоохон багцыг урьдчилан бэлтгэсэн тул уг төсвийг эцэслэн батлагдмагц Украины армид зэвсэг нийлүүлэхэд долоо хоног хүрэхгүй хугацаа шаардагдана гэжээ. Харин Кремлийн хэвлэлийн төлөөлөгч Дмитрий Песков “АНУ-ын Конгрессын Төлөөлөгчдийн танхимын шийдвэрийг урьдчилан таамаглаж байсан зүйл” гээд “Энэ нь АНУ-ыг улам баяжуулж, Украиныг улам бүр сүйрүүлж, Киевийн дэглэмийн буруугаас олон украинчуудыг үхэлд хүргэнэ” гэсэн тайлбар хийжээ.
Тэрээр мөн АНУ дахь Оросын засгийн газрын хөрөнгийг хураах өөр нэг хуулийн төслийн тухай “Хэрэв энэ үнэн бол Америк үүнийхээ төлөө хариуцлага хүлээх болно. Энд ямар нэг түр зуурын арга хэмжээ гэж байхгүй” гэжээ. Мөн ОХУ-ын ГХЯ-ны хэвлэлийн төлөөлөгч Мария Захарова Украинд үзүүлэх тусламжийн тухай хуулийн талаар “АНУ Украин, Израиль, Тайваньд цэргийн тусламж үзүүлэх нь дэлхийн хямралыг улам хурцатгана. Киевийн дэглэмд цэргийн тусламж үзүүлэх нь террорист үйл ажиллагааг шууд ивээн тэтгэх, Тайваньд цэргийн тусламж үзүүлэх нь Хятадын дотоод хэрэгт хөндлөнгөөс оролцох, Израильд үзүүлэх цэргийн тусламж. Бүс нутагт урьд өмнө байгаагүйгээр нөхцөл байдлыг хурцатгах шулуун зам” гэж өөрийн телеграм сувагт бичжээ. Тэгвэл ОХУ-ын Аюулгүй Байдлын Зөвлөлийн орлогч дарга Дмитрий Медведев “Ихэнх нь тэдний ханаж цаддаггүй цэрэг-аж үйлдвэрийн цогцолборт орох 61 тэрбум цуст долларыг үл харгалзан бид мэдээж ялах болно. Бидний талд хүч чадал, үнэн байна. Оросын эсрэг шийдвэрийг хараад би АНУ шинэ иргэний дайнд аль болох хурдан ороосой гэж чин сэтгэлээсээ хүсч байна” гэж өөрийн Telegram хуудсанд бичжээ.
АНУ-ын цэргийн тусламж ийнхүү удаж байж шийдэгдсэн нь Украинд АНУ төдийгүй Европын Холбоо, Их Британи зэрэг бусад ардчилсан улсаас их хэмжээний цэргийн тусламж нэгэн зэрэг авах боломж бий болгов.Энэ нь барууны улстөрчид иргэддээ тэдний татварын мөнгийг дэмий зүйлд зарцуулаагүй гэдгээ батлах боломж олгоно. Өөрөөр хэлбэл, удахгүй болох Европын сонгуулиас өмнө Оросын арми том ялагдал хүлээж, ирэх 11 сараас урд Кремлийн дэглэмийн хувь заяа шийдэгдэж, Оросын нөлөөнд байсан улсууд тэдний “ил жорлон”-гоос үүрд сална гэсэн үг билээ. Учир нь барууны зарим судлаачид ОХУ-ыг “Европын ил жорлонтой үлдсэн ганц улс” гэх болсон билээ.
Г.Амарсанаа

Гэнэтийн их хэмжээний цэргийн тусламж DNN.mn

БНХАУ-ын өмнөд бүсэд их хэмжээний бороо орж, томоохон голууд үерлэсэн байна. “Xinhua” агентлагийн мэдээлснээр Гуандун мужид үерийн улмаас дөрвөн хүн амь үрэгдэж, 10 хүн сураггүй болжээ.
Өмнөд бүсийн ихэнх хэсэгт дөрөвдүгээр сард урьд өмнө нь орж байгаагүй их хэмжээний хур тунадас буусан байна. Орсон борооны хэмжээ сарын дунджаас 2-3 дахин их байсан юм.
Хятадын цаг уур судлаачид тав болон зургаадугаар сард илүү ажиглагддаг аянга цахилгаантай бороо энэ долоо хоногийн турш үргэлжлэн орох төлөвтэй байгааг анхааруулжээ.
Гуандун мужид албаны хүмүүс 110 мянга гаруй хүнийг үерийн улмаас нүүлгэн шилжүүлсэн байна. Мэргэжилтнүүд мужийн хойд бүсэд орших голын түвшин 100 жилд нэг удаа тохиох хэмжээнд хүрч магадгүйг онцолсон юм.
Тус мужийн нийслэл Гуанжоу, Шаогуан, Хэюань зэрэг хотуудад үерийн хохирол хамгийн их байгаа аж. Үргэлжилсэн борооны улмаас Гуанжоу хотын Байюнь олон улсын нисэх онгоцны буудалд нислэгүүд цуцлагдаж, хойшлогдсон бол өөр гурван хотод сургуулиудын үйл ажиллагааг зогсоосон байна.
Албаны хүмүүс Гуандун мужид үерийн улмаас 140.6 сая юанийн (65.3 тэрбум төгрөг) хохирол учирсан гэж тооцоолжээ.

БНХАУ-д үерийн улмаас 4 хүн амь үрэгдэж, 10 хүн сураггүй болжээ DNN.mn

Азербайжаны хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр Оросын энхийг сахиулагчдыг Уулын Карабахаас гаргаж байгаа мэдээлэл гарч байгааг Кремлийн хэвлэлийн төлөөлөгч Дмитрий Песковоос асуухад “Тийм ээ, энэ үнэн” гэж хариулжээ.
Орос улс 1991 онд Арменийн тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрсөн анхны улсуудын нэг болж, хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосон бөгөөд он жилүүдэд Ереван Москватай харилцаагаа бэхжүүлсээр байв. Хамтын ажиллагааны эхний чухал үе шат болох 1992 онд Турк, Иран, Азербайжантай маргаантай байсан Арменийг хилээ хамгаалахад тусалсан
Оросын хилчид тэнд өнөөдрийг хүртэл үлдсэн билээ. Тухайн үед Орос улс өөрийн стратегийн ач холбогдол бүхий бүс нутагт цэргийн хүчээ бэхжүүлж, бүс нутагтаа геополитикийн сорилт, мөргөлдөөнтэй байнга тулгарч байсан Армен улс Оросын баазыг аюулгүй байдлын баталгаа гэж үзэж байв. Гэхдээ хурцадмал байдал эцэстээ дайнд хүргэж, Азербайжан ялж, Орос “хоёрдугаар байрт” орсон. Өөрөөр хэлбэл, Азербайжан Уулын Карабахын төв хэсэг, Армен руу чиглэсэн Лачин коридороос бусад бараг бүх алдсан газар нутгаа эргүүлэн авч чадсан тул дайн дууссаны дараа мөргөлдөөн дахин
царцаж, Оросын цэргүүд Азербайжаны олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн нутаг дэвсгэрт байрлах болсон нь тэдний байр суурийг найдваргүй болгосон юм. Ийнхүү Оросын цэрэг энэ бүс нутгаас шахагдан гарав.
ОХУ-ын энхийг сахиулагчид Уулын Карабахад байрлаж байсан ч Азербайжан өнгөрсөн есдүгээр сард нэг хоногийн дотор жинхэнэ “Цэргийн тусгай ажиллагаа” явуулж Карабахыг хүчээр эргүүлэн авсан юм. Үүний дараа Уулын Карабахад амьдардаг армян үндэстэн олноор дүрвэн гарсан юм.
 
 
Г.АМАРСАНАА

Оросын цэрэг Уулын Карабахаас гарч эхлэв DNN.mn

Европын Холбоо(ЕХ)-ны Гадаад харилцаа, аюулгүй байдлын бодлого хариуцсан дээд төлөөлөгч Жозеп Боррелл “Бид Ираны эсрэг хориг арга хэмжээгээ өргөжүүлэхээр ажиллаж байна” гэж Брюссельд болсон ЕХ-ны Гадаад хэргийн сайд нарын уулзалтын дараа мэдэгдэв.
Боррел “Энэхүү шинэ хориг нь Ираны зэвсгийн экспорт, ялангуяа Исламын Бүгд Найрамдах Иран Улсын Украины эсрэг дайн хийж буй Орост нисгэгчгүй онгоц нийлүүлэхэд нөлөөлнө” гэж мэдэгдэв. Мөн АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн Үндэсний
аюулгүй байдлын зөвлөх Жейк Салливан “Ираны эсрэг хориг арга хэмжээг чангатгах” гэж байгаа тухай мэдээлээд “Уг хориг арга хэмжээний бай нь Ираны Батлан хамгаалах яам болон Исламын хувьсгалт гвардийн корпус (IRGC) байх болно. Уг хориг бусад зүйлсээс гадна Ираны дрон, пуужингийн хөтөлбөрүүдэд чиглэгдэнэ.
Эдгээр шинэ хориг арга хэмжээ болон бусад арга хэмжээ нь Ираны цэргийн чадавх, үр нөлөөг сулруулж, Тегераны харгис үйлдлүүдийг бүхэлд нь сөрөн зогсоход байнгын дарамт шахалт үзүүлэх болно. АНУ холбоотнуудаа ижил төстэй арга хэмжээ авахыг хүлээж байна” гэж мэдэгдээд байсан билээ.
Европын Холбоо болон АНУ Ираны эсрэг шинэ хориг арга хэмжээ авч байгаа нь Исламын Бүгд Найрамдах Улсаас Израилийн эсрэг урьд өмнө гарч байгаагүй агаарын дайралт хийсэнтэй холбоотой юм. Энэ цохилт үнэндээ Иранаас Израильд шууд дайн зарласан явдал болсон билээ. Харин барууны улсууд одоогоор үүнийг “олж харах”-ыг хүсэхгүй байгаа юм.

Ираны эсрэг авсан шинэ хориг арга хэмжээ DNN.mn

Европын комиссын ерөнхийлөгч Урсула фон дер Лайен энэ сарын 17-ны лхагва гаригт Брюссельд эхэлж, хоёр хоног үргэлжлэх жил бүрийн батлан хамгаалах, аюулгүй байдлын дээд чуулганы үеэр “Ирэх таван жилд Европын Холбоо(ЕХ) батлан хамгаалах аж үйлдвэрийн хүчин чадлаа эрчимтэй нэмэгдүүлэх шаардлагатай байна” гэж мэдэгдэв. Гэсэн хэдий ч энэ үйл явц амаргүй байх болно гэдгийг тэр хүлээн зөвшөөрч “Энэ ажил гишүүн орнууд, байгууллагууд, аж үйлдвэр, хөрөнгө оруулагчдаас Европын батлан хамгаалах шинэ сэтгэлгээ, түүнчлэн Украиныг урт хугацаанд дэмжих улс төр, ёс суртахууны эр зориг шаардах болно. Биднээс гарах зардал буюу Оросыг ялах өртөг нь бидний одоо зарцуулаад буй бүх мөнгөнөөс хамаагүй өндөр байх болно. Гэхдээ Орос ялбал бидэнд ирэх олон аюул заналхийлэл, зөрчилдөөнтэй тулгарах зардал маань Украиныг ялахад зарцуулах мөнгөнөөс хамаагүй их байх болно” гэж хэлжээ. Тэрээр Иранаас Израиль руу хийсэн цохилтыг Тегеран төдийгүй Москва, Пхеньяныг багтаасан “дарангуйлагч эрх баригчдын шинэ лигийн санаа зорилгын эхний дохио” гээд “Оросын Украины эсрэг харгис хэрцгий дайн үргэлжилж, урьд өмнө хэзээ ч байгаагүйгээр эрчимжиж, Ираны өгсөн дронууд өдөр бүр Украины хотуудад цохилт өгч, олон улсын дүрэм, дэг журмыг устгаж, өөр өөр тивүүдийн газрын зургийг дахин зурахыг санаархаж, бидний ардчиллыг устгах гэсэн авторитар удирдагчдын шинэ холбоо ажиллаж байна” гэж мэдэгджээ. Түүний бодлоор Европын Холбооны нутаг дэвсгэр дээр дайн цааш өргөжин гарах нь үгүйсгэх аргагүй юм. Тиймээс ЕХ-ны орнууд зэвсэгт хүчээ сэргээн босгох, шинэчлэх, түүнчлэн болзошгүй тулалдаанд өөрсдийн материаллаг болон технологийн давуу талаа хангах шаардлагатай байна. Үүний тулд “Европ илүү их хөрөнгө оруулалт хийж Европын батлан хамгаалах төслүүдэд хөрөнгө оруулан аюулгүй байдлын түвшингээ дээшлүүлэхээс гадна ажлын байр, ноу-хау, эдийн засгийн өсөлтийг хангах ёстой. Европын Холбооны бүрэн эрхээ хамгаалах батлан хамгаалах зорилго нь НАТО-г бэхжүүлэхэд хувь нэмэр оруулна гэж Урсула фон дер Лейен өөрийн илтгэлдээ онцолсон байна. Энэхүү дээд хэмжээний уулзалтаар Украинд үзүүлэх цэргийн тусламж, Европын Холбооны ардчиллын эсрэг Оросын хөндлөнгийн оролцоо зэрэг асуудлыг хэлэлцэх юм.
Энэ чуулганы өмнө танилцуулагдсан санал асуулгын “Евробарометр”-ийн судалгаа Европын Холбооны орнуудын иргэдийн сонгуулийн идэвх таван жилийн өмнөх Европын парламентын сонгуулийн үеийнхээс хамаагүй өндөр байгааг нотолсон нь судлаачдын сонирхлыг татсан байна. Европын Холбооны улсуудын хэмжээнд явуулсан санал асуулгад оролцогчдын 60 хувь нь ирэх зургадугаар сард болох сонгуулийг сонирхож байгаагаа илэрхийлсэн байна. Энэ нь 2023 оны намар болсон өмнөх судалгаанаас 3 хувиар, таван жилийн өмнөх буюу Европын парламентын сонгуулийг европчуудын 49 хувь нь сонирхож байсан үр дүнгээс 11 пунктээр илүү байна. Германд энэ үзүүлэлт сүүлийн таван жилийн хугацаанд 13 хувиар өссөн бөгөөд Европын парламентын сонгуулийн сонирхол нэмэгдээгүй цорын ганц орон Франц болжээ. Оросын Украины эсрэг үргэлжилж буй дайн, мөн Ойрхи Дорнод дахь мөргөлдөөн хурцадсан зэргээс шалтгаалан Европын сонгуулийн ач холбогдлыг улам бүр бэхжүүлсэн гэж судалгаанд оролцогчдын 81 хувь нь мэдэгджээ. Германд энэ үзүүлэлт 82 хувь байсан бол хамгийн бага буюу 27 хувь нь Францад бүртгэгдсэн байна. Германы иргэдийн 60 хувь нь ЕХ-ны ирээдүйн талаар “нэлээд өөдрөг” эсвэл “маш өөдрөг” гэж хариулсан нь өнгөрсөн намрын судалгаанаас 2 хувиар, харин гурван жилийн өмнөхөөс 12 хувиар их гарчээ. Үүний зэрэгцээ, Европын холбооны орнуудын иргэдийн хувьд ирэх сонгуулийн хамгийн чухал сэдэв нь ядууралтай тэмцэх (санал асуулгад оролцогчдын 33 хувь), нийгмийн эрүүл мэндийн систем (32 хувь), эдийн засаг, шинэ ажлын байр бий болгох (31 хувь), батлан хамгаалах, аюулгүй байдал (31 хувь), уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэх (27 хувь) явдал гэсэн бол Европын сонгогчдын хувьд байгаль орчны асуудал гурав дахь байрнаас тавдугаарт орж буурчээ. Харин “Европын парламент ойрын жилүүдэд ямар үнэт зүйлийг хамгаалах ёстой вэ” гэсэн асуултад Европчуудын 47 хувь нь энх тайван, 33 хувь нь ардчилал, 20 хувь нь хууль дээдлэх ёстой гэж үзжээ.
Судалгааг Европын Холбооны 27 орны 26,411хүний дунд явуулсан бөгөөд “Европын баруун жигүүрийн популист намууд суудлын тоогоо нэмэх төлөвтэй байна” гэж дүгнэжээ
&nbsp;
Г.АМАРСАНАА

Европын Холбооны дээд чуулган эхлэв DNN.mn

Дональд Трампыг шүүх эрүүгийн хэргийн шүүх хурал Нью-Йорк хотноо эхэллээ. Ингэснээр Трамп түүхэнд АНУ-ын эрүүгийн хариуцлага хүлээх гэж буй анхны ерөнхийлөгч болов. Сар гаруй хойшилсон шүүх хурал тангарагтны шүүгчдийг сонгосноор эхэллээ. Эхний хэдэн минутын дотор нэр дэвшигчдийн тал орчим хувь нь (96-аас 50 нь) “Энэ шүүх хурлын шийдвэрт би шударгаар хандаж чадахгүй байх” гэж хэлээд хасагдсан байна. Үлдсэн тангарагтны шүүгчдээс мэдээ, ном унших дадал зуршил зэрэг олон асуулт асуун нийт 12 хүнийг тангарагтны шүүгчээр сонгожээ.
Долоон цаг орчим үргэлжилсэн сонсголын дараа Трамп шүүгч Хуан Мерчаныг дахин шүүмжилж сэтгүүлчдэд “Бидний хооронд асуудал байна” гэж хэлэв. Учир нь уг шүүх хуралдааны өмнө Трампын өмгөөлөгчдийн хүсэлтээс Мерчан хоёр удаа татгалзсан юм. Мөн Трампын өмгөөлөгчид “Охин нь Ардчилсан намынханд улс төрийн зөвлөх үйлчилгээ үзүүлдэг компанид ажилладаг” учир ашиг сонирхлын зөрчил үүсч байна” хэмээн Мерчаныг уг хэргийг шүүхээс татгалзахыг уриалсан байна.
Трампыг 2016 оны ерөнхийлөгчийн сонгуулийн өмнө порно жүжигчин Сторми Даниэлст 130 мянган ам.доллар төлсөн гэдгээ нуухыг оролдсон хэмээн буруутгаж байгаа юм. Гэхдээ төлбөрийн баримт нь өөрөө хуулийн зөрчил биш юм. Харин Трамп өмгөөлөгчдөө мөнгөө төлсөн болж, хууль ёсны хураамж төлсөн мэт харагдуулсан нь нотлогдсон тул Нью-Йорк мужийн прокурорын газар энэ үйлдлийг Трамп санхүүгийн баримт бичгийг хуурамчаар үйлдсэн гэж үзэж байгаа бөгөөд энэ нь гэмт хэрэг юм. Жүжигчин Дэниэлс нь 2006 онд Трамптай бэлгийн харьцаатай байсан бөгөөд Трампын өмгөөлөгч Майкл Коэн түүнд энэ асуудлыг дарах гэж мөнгө төлсөн гэж мэдэгдээд байгаа билээ. Ер нь АНУ-ын ерөнхийлөгч асан 34 зүйл ангиар залилангийн хэрэгт буруутгагдаж байгаа аж. Трамп өөрөө ямар нэгэн хууль бус үйлдэл хийсэн гэдгээ үгүйсгэж бүр Даниэлстэй бэлгийн холбоогүй байсан гэж мэдэгдсээр байгаа билээ.
Шүүх хурлын өмнө Дональд Трамп уг хэргийг хариуцаж буй шүүгчийг шүүмжилж, түүнийг Ардчилсан намаар удирдуулсан “шулмын ан” хийх гэж байна гэж мэдэгдсэн. Ерөнхийлөгч асан “Truth Social” олон нийтийн сүлжээнд “Шүүх хурал даргалагч маш их зөрчилдөөнтэй байгаа учир шүүгч хийж болохгүй” гэж бичсэн аж. Гэтэл уг шүүх өмнө нь Трампын үйл ажиллагаанд хязгаарлалт тавьж, шүүхийн ажилтнууд, тангарагтны шүүгчид, дүүргийн прокурорын газрын гэрч, өмгөөлөгчид болон тэдний ар гэрийнхний талаар олон нийтэд мэдээлэл хийхийг хориглоод байсан юм. Иймээс Трампын олон нийтийн сүлжээн дэх зарим нийтлэл нь шүүхийн захирамжийг зөрчсөн гэж үзэн Манхэттэн дүүргийн прокурорын газар нийгмийн сүлжээннд тавьсан гурван нийтлэлийнх нь төлөө Трампыг 3000 ам.доллараар торгохыг Мерчанаас хүсээд байгаа аж.
Нью-Йорк хотын Шүүхийн байрны гадна хэдэн арван сэтгүүлчдээс гадна Трампыг эсэргүүцэгчид болон дэмжигчид цугларчээ. Экс ерөнхийлөгчийг дэмжихээр цугларсан зарим хүмүүс өнгөрсөн зун Жоржиа мужийн шоронд Трампын авахуулсан зураг бүхий хувцас өмсөн түүний фото зураг бүхий АНУ-ын тугийг барьсан байв. Харин экс ерөнхийлөгчийг эсэргүүцэгчид “Хэн ч хуулиас дээгүүр тавигдах ёсгүй” гэсэн бичигтэй уриа барин жагсчээ.
 
Г.АМАРСАНАА

Түүхэн гэгдэж буй шүүх хурал DNN.mn

Сүүлийн үед барууны улсууд Оросын хураагдсан хөрөнгийг Украинд нөхөн төлбөр болгон өгөх асуудлыг хөндөх болсон. Тэгвэл Страсбург хотноо хуралдсан Европын Зөвлөлийн Парламентын Ассамблей/ЕЗПА/-н хаврын чуулганаар “Европын зөвлөл ОХУ-ын царцаагаад байгаа хөрөнгийг Украиныг сэргээн босгоход ашиглах үйл явцыг олон улсын нөхөн олговор олгох тусгай механизмаар удирдан зохицуулах ёстой. Олон улсын хууль тогтоомжийн дагуу улс орнууд энэхүү хууль тогтоомжийг бүдүүлгээр зөрчсөн улсын эсрэг хариу арга хэмжээ авах эрхтэй” гэж заагаад “ОХУ-ын Төв банкны хөрөнгийг битүүмжилсэн улс орнуудад эдгээр хөрөнгийг олон улсын нөхөн төлбөрийн механизмд хурдан шилжүүлэхийн төлөө хамтын ажиллагаагаа эхлүүлэхийг уриалж байна” гэсэн “Украиныг сэргээхэд дэмжлэг үзүүлэх тухай” тогтоолыг санал нэгтэй батлав. ЕЗПА энэхүү механизмыг Европын зөвлөлийн ивээл дор бий болгох ёстой гэж үзжээ. Үүнд Европын Зөвлөлийн гишүүн болон гишүүн бус орнуудын нутаг дэвсгэрт битүүмжилсэн Оросын төрийн бүх хөрөнгийг хуримтлуулах олон улсын итгэлцлийн сан байгуулах асуудал багтах юм байна. Түүнчлэн Оросын түрэмгийлэлд өртсөн Украины хувь хүн, хуулийн этгээдийн нэхэмжлэлийг авч үзэх “зөв бас үр дүнтэй шийдвэр гаргах” олон улсын комисс ажиллуулах болжээ.
Барууны орнууд нийтдээ Украины сэргээн босголтод ашиглах боломжтой Оросын төрийн 300 тэрбум ам.долларын хөрөнгийг битүүмжлээд байгаа аж. Гэхдээ Украинд ашигтайгаар эдгээр хөрөнгийг хэрхэн зарцуулах талаар ЕХ-ны орнуудад нэгдсэн байр суурь одоогоор алга байгаа юм. Иймээс ЕЗПА энэхүү тусгай тогтоол баталж уг асуудлыг зохицуулах шинэ хууль, журам батлахаар болж байна.
Учир нь барууны орнуудыг Оросын төрийн өмчийг хураахаас сэргийлж байгаа гол шалтгаан нь тусгаар тогтносон улсын дархан эрхийн зарчим бөгөөд уг зарчмаар төр, түүний өмчийн эсрэг харийн улсын шүүх шийдвэр гаргах боломжгүй юм. Харин олон улсын дүрэм, журамд олон улсын дүрэм, журмыг ноцтой зөрчсөн улсаар учирсан хохирлыг төлүүлэх ёстой гэж заасан байдаг ажээ. Иймээс ЕЗПА-ын санал болгож буй энэхүү арга хэмжээ нь “хууль эрхийн хүрээнд маргаан үүсгэхгүй” гэж уг тогтоолд онцлон тэмдэглэжээ. Мөн ЕЗПА “Оросын Холбооны Улс нь түрэмгийлэгч улсын хувьд дэд бүтцийг сүйтгэсэн, хүний амь нас хохироосон, эдийн засгийн хүндрэл учруулсан зэрэг олон улсын хууль бус үйлдлийнхээ улмаас Украинд учруулсан хохирлыг бүрэн нөхөн төлөх үүрэгтэй” гэж сануулжээ.
Тогтоолыг батлах мэтгэлцээн эхлэхийн өмнө Украины Дээд Радын дарга Руслан Стефанчук депутатуудад хандан үг хэлжээ. Тэрээр “Би Страсбургт ирж, Европын Холбооны Парламентын гишүүн бүрийн нүд рүү харж байгаад, өнөөдөр сум хүрэлцэхгүй байгаа ч гурван жилийн турш траншейнаасаа гараагүй ядарсан хэрнээ нугараагүй байгаа Украин цэрэг бүрийн өмнөөс, Киев, Сумы, Харьков, Запорожье, Одесса, Херсон хотууд болон Украин даяар оросын пуужингаас хүүхдээ хамгаалж чадахгүй байгаа эх бүрийн өмнөөс, Украины багш нар, эмч нар, аврагчид болон Украины парламентын нэрийн өмнөөс, бүх амь үрэгдэгсэд бас тэдний төлөө чимээгүй залбирч байгаа Оросын суманд шарадсан, тахир дутуу болсон бүх Украинчуудын нэрийн өмнөөс та нараас гуйя” гэж хэлжээ. Руслан Стефанчук мөн “Манай барууны түншүүдийн Украинд зэвсэг өгөх эсэх талаар бодох цаг нь аль хэдийнэ дууссан тул тэд яаралтай арга хэмжээ авах ёстой” гэж уриалсан байна.
Мэтгэлцээн эхлэхэд Их Британийн Консерватив намын гишүүн Дэвид Блансатра “Оросыг ялагдах хүртэл Украиныг сэргээн босгож, Оросын түрэмгийллийн улмаас учирсан бүх хохирлыг барагдуулах боломжгүй” гэж мэдэгдээд иймд АНУ болон Европын орнуудыг Оросыг хамтдаа ялахын тулд Украинд бүх боломжит зэвсгээр туслахыг уриалжээ. Мөн Дэвид Блансатра “ОХУ-ын битүүмжилсэн 300 тэрбум долларын хөрөнгийг бид Москвад хэзээ ч буцааж өгөх ёсгүй” гэж хэлжээ. Харин Европын парламентын Испанийн депутат Пабло Хиспан Украинтай бүрэн эв нэгдэлтэй байхыг уриалаад “Бид бүгд Оросыг ялахын тулд хүчин чармайлт гаргаж, энэ зорилгодоо үнэнч байгаагаа харуулах ёстой. Украин дайны талбарт тэмцэж байгаа учир бид түүний эдийн засаг, санхүү, төрийн үйлчилгээ, эрчим хүчийг дэмжих хэрэгтэй. Орос бүрэн ялагдах хүртэл бид үүнийг хийх ёстой” гэж хэлсэн бөгөөд энэхүү мэтгэлцээн өндөрлөсний дараа гишүүд уг тогтоолыг санал нэгтэй баталсан байна.
&nbsp;
Г.АМАРСАНАА

Европын Зөвлөл ОХУ-ын хөрөнгийг Украинд шилжүүлнэ DNN.mn

АНУ-ын Майами-Дэйдийн баруун өмнөд хэсэгт дөрөвдүгээр сарын 15-нд ой, хээрийн түймрийн аюулт үзэгдэл хоёр удаа дэгдэж, 16-ны байдлаар нийт 95 мянган га талбай шатсан  байна.
Үүний 45 хувийг унтраасан талаар Флорида мужийн Ойн албанаас мэдээллээ. Түймрийн голомтод Гал түймэр унтраах 18 ангийн бие бүрэлдэхүүн үүрэг гүйцэтгэж байгаа аж.
<img decoding="async" src="https://cdn.greensoft.mn/uploads/users/5112/images/viber_image_2024-04-17_09-04-06-690.jpg" alt="" />
Эх сурвалж: https://www.cbsnews.com/miami/news/grass-fire-burning-in-southwest-miami-dade-large-plume-of-smoke-seen-across-county/
Орчуулсан: Б.Гэрэлзаяа

АНУ-д ой, хээрийн хоёр удаагийн түймэр дэгдэж, 95 мянган га талбай шатжээ DNN.mn

Дамаск дахь Ираны дипломат байрыг бөмбөгдсөний хариуд Ираны удирдагчид Израиль руу шууд дайрах шийдвэр гаргасан нь бүс нутгийн энэ хоёр өрсөлдөгчийн хоорондох “сүүдрийн дайн”-ыг ил дайн болгож орхив. Барууны холбоотнууд нь бүс нутгийн хэмжээнд дайн дэгдэхээс болгоомжилж, хурцадмал байдлыг намжаахыг Израильд уриалж эхлэв.
Вашингтон мөн дайнаас зайлсхийхийн тулд Бээжингээс тусламж авах хүсэлт гаргав. Энэ нь өнгөрсөн аравдугаар сард Израиль болон Палестины ХАМАС бүлэглэлийн хооронд дайн эхэлснээс хойш АНУ Хятадаас Иранд нөлөөлөхийг хүсэж буй анхны тохиолдол биш юм. Урьд нь долоон хүн, тэр дундаа Ираны армийн хоёр ахлах удирдагчийн аминд хүрсэн Израилийн Дамаскад хийсэн цохилтын дараа АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Антони Блинкен Хятадын тэргүүн дипломат Ван И болон Турк, Саудын Арабын удирдлагатай ярилцаж, “Хамгийн хурцадмал байдал улам хурцдаж байгааг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй. Бүгдийнх нь ашиг сонирхолд нийцэж байгаа тул бид Ираныг хурцадмал байдал үүсгэхгүй байхыг ятгах ёстой” гэж мэдэгдэж байсан билээ.
Өнгөрсөн оны сүүлээр хуситын босогчид Улаан тэнгис дэх худалдааны хөлөг онгоц руу дайрснаас хойш АНУ-ын эрх баригчид Бээжинд шахалт үзүүлэн хуситуудыг сургаж, санхүүжүүлж, тоноглож байгаа Тегераны дэмжлэгийг зогсоох гэж удаа дараа оролдож байгаа билээ. Иймээс сүүлийн үеийн энэхүү хурцадмал байдал нь Хятад Ираныг хазаарлахад хэр их хөшүүрэг болох, Бээжин улс төрийн нөлөөгөө ашиглах уу гэсэн асуулт дахин бий болгож орхив.
Нидерландын Гронингенийн их сургуулийн профессор Уильям Фигероа “Цаасан дээрээс Хятад улс Иранд асар их нөлөөтэй байгаа нь харагддаг. Хятад улс сүүлийн 10 жилийн хугацаанд Ираны хамгийн том худалдааны түнш байсаар ирсэн бөгөөд Ираны нефтийн экспортын 90 хувийг худалдаж авч буй нь Тегераныг АНУ-ын хориг арга хэмжээнээс аврах том тусламж болсон. Мөн Хятадын компаниуд Иранд хамгаалалтын болон хяналтын тоног төхөөрөмж нийлүүлдэг. Гэвч бодит байдал дээр Хятад улс Иранд нөлөөлөхийн тулд эдгээр хөшүүргийг ашиглахад хэцүү. Энэхүү худалдааны харилцааг ингэж сүр дуулиантайгаар зэвсэг болгож ашиглавал Хятадын энэ бүс нутагт явуулж буй өргөн хүрээний стратегийг сүйрүүлнэ” гэжээ.
Сүүлийн жилүүдэд Хятад улс Ойрхи Дорнод дахь эдийн засаг, улс төрийн оролцоогоо ихээхэн өргөжүүлсэн. Хятадын удирдагч Си Жиньпин “Дэлхийн аюулгүй байдлын санаачилга”-ынхаа нэг хэсэг болгон “Ойрхи Дорнодод энх тайван, амгалан тайван байдлыг бий болгохын тулд Хятадын мэргэн ухааныг авчрах болно” гэж амласан билээ Иймээс Бээжин өнгөрсөн жил бүс нутгийн эртний хоёр өрсөлдөгч болох Саудын Араб, Ираныг түүхэн уулзалт хийж ойртуулж чадсан.
Гэсэн ч одоогийн мөргөлдөөнд Иранд саад хийх нь Хятадын хувьд илүү сорилт болж магадгүй гэж шинжээчид үзэж байна. Учир нь Тегеран Бээжинд өгсөн Хуситчуудын халдлагыг бууруулах амлалтаа биелүүлээгүйгээс болж Хятад Иран дахь хөрөнгө оруулалтаа байнга багасгаж буй нь хоёр улсын харилцаанд хүндрэл үүсгээд байгаа билээ. Үүнийг профессор Уильям Фигероа “Тэд хэлэлцээрт оролцохдоо баяртай байгаа хэдий ч бодит байдал дээр тэд албадлагыг бус худалдаа, дипломат санаачилгыг голчлон сонирхох болно. Тэгээд ч АНУ-ын гуйлтыг хэрэгжүүлж буй явдал болох тул тэд буулт хийсэн ч ил харагдуулахгүй” гэж тайлбарласан байна.
Тэгвэл “Хятад улс Ираныг Израиль руу анх удаа том халдлага хийж Ойрхи Дорнод дахь нөхцөл байдлыг хурцдуулж, бүс нутагт илүү өргөн хүрээтэй мөргөлдөөн гарах төлөвийг нэмэгдүүлж байгаад “гүн түгшиж” байгаагаа илэрхийлж, Бээжин энхийг сахиулах үүрэг гүйцэтгэж, аюулгүй байдлыг бэхжүүлж, алсын хараатай бодлого явуулна” гэж мэдэгдэв.
Бэлтгэсэн Г.АМАРСАНАА

ГАДААД