sports-banner

culture-banner

economy-banner

gadaad-banner

uls-tur banner

tsag-uy banner

niigem-banner

medee-banner

эдийн-засаг

<div class="html-div xe8uvvx xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r xexx8yu x4uap5 x18d9i69 xkhd6sd">
<div class="html-div xe8uvvx xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r xexx8yu x4uap5 x18d9i69 xkhd6sd" dir="auto">
<div id=":r1pb:" class="x1iorvi4 x1pi30zi x1l90r2v x1swvt13" data-ad-comet-preview="message" data-ad-preview="message">
<div class="x78zum5 xdt5ytf xz62fqu x16ldp7u">
<div class="xu06os2 x1ok221b">
<div class="xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs x126k92a">
<p dir="auto">Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн 2024 оны эхний улиралд оны үнээр 16.5 их наяд төгрөг, 2015 оны зэрэгцүүлэх үнээр 6.1 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны 1-р улиралтай харьцуулахад 2015 оны зэрэгцүүлэх үнээр 7.8% өслөө.</p>
</div>
<div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a">
<div dir="auto"></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div id=":r1pc:" class="html-div xe8uvvx xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r xexx8yu x4uap5 x18d9i69 xkhd6sd x1n2onr6">
<div class="html-div xe8uvvx xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r xexx8yu x4uap5 x18d9i69 xkhd6sd x1n2onr6">
<div class="x6s0dn4 x1jx94hy x78zum5 xdt5ytf x6ikm8r x10wlt62 x1n2onr6 xh8yej3">
<div>
<div class="xqtp20y x6ikm8r x10wlt62 x1n2onr6">
<div class="x10l6tqk x13vifvy"><img loading="lazy" decoding="async" class="x1ey2m1c xds687c x5yr21d x10l6tqk x17qophe x13vifvy xh8yej3 xl1xv1r" src="https://scontent.fuln6-2.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/441955040_752085487079796_7145621018304299675_n.jpg?stp=dst-jpg_p526x296&amp;_nc_cat=104&amp;ccb=1-7&amp;_nc_sid=5f2048&amp;_nc_ohc=FMsX3GQC_5oQ7kNvgENibsI&amp;_nc_ht=scontent.fuln6-2.fna&amp;oh=00_AYAfBMqzxFShhRFHPhxFIGQHVwtvEj0n4dI3uwyaNNXj9g&amp;oe=664DFCEA" alt="May be an image of text that says &quot;自 УНДЭСНИЙ СТАТИСТИКИЙН ТИКИЙН ХОРОО дотоодын Нийт БУΤЭЭΓДЭΧΥΥΗ Монгол Улсын Эдийн засгийн еселт 2024 оны эхний улиралд ДНБ, оны унээр 7.8% F ДНБ, 2015 оны зэрэгцуулэх γнээр 16.5 их наяд тегрег F 6.1 их наяд тегрег Эцсийн ашиглалтын аргаарх ДНБ-ий бутэц, дунд эзлэх хувиар Θрхийн ၁၁၁ 53.2% F 玉 Терийнбайгууллагын Терийн байгууллагын ၁ 19.8% Херенгийннийт гийн хуримтлал 24.8% Цэвэр экспорт 1.8%&quot;" width="526" height="515" /></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div>
<div class="x168nmei x13lgxp2 x30kzoy x9jhf4c x6ikm8r x10wlt62" data-visualcompletion="ignore-dynamic">
<div>
<div>
<div>
<div class="x1n2onr6">
<div class="x6s0dn4 xi81zsa x78zum5 x6prxxf x13a6bvl xvq8zen xdj266r xat24cr x1d52u69 xktsk01 x889kno x1a8lsjc xkhd6sd x4uap5 xdppsyt">
<div class="x1c4vz4f x2lah0s xci0xqf"></div>
<div class="x9f619 x1n2onr6 x1ja2u2z x78zum5 x2lah0s x1qughib x1qjc9v5 xozqiw3 x1q0g3np xykv574 xbmpl8g x4cne27 xifccgj"></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>


Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн 16.5 их наяд төгрөг болов DNN.mn

<div class="html-div xe8uvvx xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r xexx8yu x4uap5 x18d9i69 xkhd6sd">
<div class="html-div xe8uvvx xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r xexx8yu x4uap5 x18d9i69 xkhd6sd" dir="auto">
<div id=":rb7:" class="x1iorvi4 x1pi30zi x1l90r2v x1swvt13" data-ad-comet-preview="message" data-ad-preview="message">
<div class="x78zum5 xdt5ytf xz62fqu x16ldp7u">
<div class="xu06os2 x1ok221b">
<div class="xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs x126k92a">
<p dir="auto">Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2024 оны эхний 4 сарын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 9.7 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 1.2 (14.3%) их наяд төгрөгөөр өслөө.</p>
<p dir="auto">Үүнд уул уурхай олборлолт 909.0 (15.1%) тэрбум төгрөг, боловсруулах үйлдвэрлэл 218.6 (12.9%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлжээ.</p>
</div>
<div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"></div>
<div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a">
<div dir="auto"></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div id=":rb8:" class="html-div xe8uvvx xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r xexx8yu x4uap5 x18d9i69 xkhd6sd x1n2onr6">
<div class="html-div xe8uvvx xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r xexx8yu x4uap5 x18d9i69 xkhd6sd x1n2onr6">
<div class="x6s0dn4 x1jx94hy x78zum5 xdt5ytf x6ikm8r x10wlt62 x1n2onr6 xh8yej3">
<div>
<div class="xqtp20y x6ikm8r x10wlt62 x1n2onr6">
<div class="x10l6tqk x13vifvy"><img loading="lazy" decoding="async" class="x1ey2m1c xds687c x5yr21d x10l6tqk x17qophe x13vifvy xh8yej3 xl1xv1r" src="https://scontent.fuln6-2.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/440877888_752044620417216_2247080176788196707_n.jpg?stp=dst-jpg_p526x296&amp;_nc_cat=105&amp;ccb=1-7&amp;_nc_sid=5f2048&amp;_nc_ohc=p9jCn9yps8EQ7kNvgFPSrdH&amp;_nc_oc=Adj4wAvpjh5LKgIZzUyFDKumXMLSgmrZyO8l6bEp9hqnWeIuYpd2dmoGamWt38iJbsA&amp;_nc_ht=scontent.fuln6-2.fna&amp;oh=00_AYA_M8k3HgTHaqIcnyzkK4Mj3Lyxa2kxKb5MEXzKqHLdtA&amp;oe=664DF892" alt="May be a graphic of floor plan, map and text that says 'yHA3CHИЙ CTATИCTИKИЙH XOPoO yyЛ yyPXAЙ, OЛ6opлoЛT, T3p6ymm Terper AЖ yЙЛAB3PИЙH 6yT33rA3XyyHИЙ HийT yЙЛAB3PЛ3Л жил 6ypийH Ayr33p yлиpлblH 6aйAлaap 2977.1 4439.3 5080.9 2297.5 6OЛOBCPyyЛAX yЛAB3P, Tap6ym Tarper 2021 -III 859 20221 HII 266.7 2023 -III 866.8 392.1 2021+ -III 2021 2022 2023| 2021*1 UAXИЛrAAH, xий, yyP, ArAAPЖyyЛAЛT, T3p6ym rpor 408. 2 437.1 540. XyP33Л3H 6yЙ OP4Hblr AAXИH C3Pr C3Pr33X 33X yЙЛ AЖИЛЛArAA, Tap6ym Terper 622.0 2027 -III 2022| -II 65.3 77.4 2023 I-Il 92.6 109.3 09 2024 2021 2022 -III 2023 I-II 20221 ..--...--.- .--...-...'" width="526" height="522" /></div>
</div>
</div>
</div>
<div class="x1ey2m1c xds687c x17qophe xg01cxk x47corl x10l6tqk x13vifvy x1ebt8du x19991ni x1dhq9h x1o1ewxj x3x9cwd x1e5q0jg x13rtm0m" role="none" data-visualcompletion="ignore"></div>
</div>
</div>
</div>
<div>
<div class="x168nmei x13lgxp2 x30kzoy x9jhf4c x6ikm8r x10wlt62" data-visualcompletion="ignore-dynamic">
<div>
<div>
<div>
<div class="x1n2onr6">
<div class="x6s0dn4 xi81zsa x78zum5 x6prxxf x13a6bvl xvq8zen xdj266r xat24cr x1d52u69 xktsk01 x889kno x1a8lsjc xkhd6sd x4uap5 xdppsyt">
<div class="x1c4vz4f x2lah0s xci0xqf"></div>
<div class="x9f619 x1n2onr6 x1ja2u2z x78zum5 x2lah0s x1qughib x1qjc9v5 xozqiw3 x1q0g3np xykv574 xbmpl8g x4cne27 xifccgj"></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>


Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 9.7 их наяд төгрөг болжээ DNN.mn

<p>Нийт бараа эргэлтийн хэмжээ өмнөх оны мөн үеэс 617.5 (8.0%) сая ам.доллар, импорт 766.1 (28.8%) сая ам.доллароор тус тус өсөж, экспорт 148.6 (2.9%) сая ам.доллароор буурчээ.</p>
<p>Экспорт 2024 оны эхний дөрвөн сард өмнөх оны мөн үеэс 148.6 сая ам.доллароор буурахад нүүрс 89.1 сая ам.доллар, цайрын хүдэр, баяжмал 72.3 сая ам.доллар, лаазалсан махан бүтээгдэхүүн 41.8 сая  ам.доллар,адууны  мах  34.5 сая ам.доллароор тус тус буурсан нь голлон нөлөөлжээ.</p>
<p>Харин боловсруулаагүй буюу хагас боловсруулсан алт 85.3 сая ам.доллар, төмрийн хүдэр, баяжмал 39.0 сая ам.доллароор тус тус өссөн.</p>


Экспорт 148.6 сая ам.доллароор буурчээ DNN.mn

<p>Монголбанкнаас зарласан төгрөгийн америк доллартой харьцах сарын дундаж ханш 2024 оны дөрөвдүгээр сард 3,376.53 төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 119.89 төгрөгөөр чангарч, өмнөх сараас 0.30 төгрөгөөр суларсан байна.</p>
<p>Харин</p>
<ul>
<li>төгрөгийн евротой харьцах сарын дундаж ханш нь өнгөрсөн сард 3,623.52 болж, өмнөх оны мөн үеэс 209.98 төгрөгөөр, өмнөх сараас 44.88 төгрөгөөр чангарав.</li>
<li>төгрөгийн рубльтэй харьцах сарын дундаж ханш өнгөрсөн сард 36.29 болж, өмнөх оны мөн үеэс 6.77 төгрөгөөр, өмнөх сараас 0.50 төгрөгөөр чангарсан байна.</li>
<li>төгрөгийн юаньтай харьцах сарын дундаж ханш өнгөрсөн сард 466.44 болж, өмнөх оны мөн үеэс 41.20 төгрөгөөр, өмнөх сараас 2.29 төгрөгөөр чангарсан байна.</li>
</ul>


Төгрөгийн юаньтай харьцах ханш өмнөх сараас 2.29 төгрөгөөр чангарчээ DNN.mn

<p>Үндэсний статистикийн хорооноос энэ оны эхний дөрвөн сарын байдлаарх мөнгөний нийлүүлэлтийн дүн мэдээг танилцууллаа.</p>
<p>Тодруулбал, Mөнгөний нийлүүлэлт (M2) 2024 оны 4 дүгээр сарын эцэст урьдчилсан гүйцэтгэлээр 38.1 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 7.9 (26.3%) их наяд төгрөгөөр өсөхөд төгрөгийн хадгаламж 5.1 (37.6%) их наяд төгрөгөөр, төгрөгийн харилцах 2.3 (35.6%) их наяд төгрөгөөр өссөн нь нөлөөлжээ.</p>
<p class="image-center"><img loading="lazy" decoding="async" src="https://ubn.mn/storage/%D2%AF%D1%81%D1%85/441206956_750740673880944_1258774660336622018_n.jpg" alt="" width="1200" height="1200" /></p>


Mөнгөний нийлүүлэлт 38.1 их наяд төгрөг болжээ DNN.mn

<div class="xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs x126k92a">
<p dir="auto">Тяньжин боомтын нөхцөл байдлын энэ долоо хоногийн мэдээ хүргэж байна.</p>
</div>
<div dir="auto">Тяньжин төмөр замын өртөөнд Монгол руу явахаар хүлээгдэж байгаа 5750 орчим чингэлгүүдийн үлдэгдэл байна.</div>
<div dir="auto">Тяньжин боомтоос Эрээн/ЗҮ чиглэлд чингэлэг дунджаар 9-12 хоногт тээвэрлэгдэж байгаа бөгөөд боомтод ирсэн чингэлгүүд дунджаар 70-75 хонож гарч байна.</div>
<div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a">
<p dir="auto">Улаанбаатар хотын гаалийн хяналтын талбайд нийт 979 чингэлэг байгаагаас: Ачаатай: 500 Хоосон: 479 чингэлэг байна.</p>
</div>


Тяньжинд Монгол руу явахаар хүлээгдэж байгаа 5750 орчим чингэлэг байна DNN.mn

<p><strong><em>“Монголын төмөр зам” Төрийн өмчит компанийн Төслийн хэлтсийн дарга Т.Сайнжаргалтай ярилцлаа.</em></strong></p>
<hr />
<p><strong>-Төмөр замын бүтээн байгуулалтын ажлууд хэр явагдаж байгаа вэ?</strong></p>
<p>-Бүтээн байгуулалтын ажил гэвэл Шивээхүрэн-Сэхэ боомтын хилийн холболтын нарийн царигийн төмөр замыг тавиад дуусч байна. Манайх өмнө нь нарийн царигийг хил дамнуулан холбосон тохиолдол байхгүй. Тэгэхээр энэ удаагийнх анхных нь болж байгаа юм.</p>
<p><strong>-Хэзээнээс үйл ажиллагаа нь жигдэрч, тээвэр хийж эхлэх вэ?</strong></p>
<p>-Гол замын урт нь 6.96 км, дэлгэмэл урт нь 19.6 км хилийн холболтын цогц бүтээн байгуулалт гэж ойлгож болно. Төмөр зам барихаас гадна холбоо дохиолол, гүүрэн байгууламж, өртөө, депогийн барилга, ажилчдын орон сууц, эрчим хүч гээд цогцоор нь хийж байгаа. Хилийн холболтоо нарийн царигаар хийж байгаа учраас бас технологийн асуудлууд тулгарч байна. Манайх чинь 1520 мм буюу Оросын стандартын төмөр замтай. Харин нарийн цариг буюу олон улсын стандартын энэ зам чинь 1435 мм байдаг.</p>
<p>Ингээд царигийн ялгаа гараад ирэхээр манай улсад ашиглаж байгаа машин механизм, техник, тоног төхөөрөмжүүд нарийн цариг дээр гарч ирж чаддаггүй. Тийм болохоор дандаа гар аргаар хийж байна. Уг нь механикжсан анги явах ёстой. Гар аргаар хийж байгаа учраас нэлээд цаг хугацаа орсон. Гэвч маргааш техникийн комисс ажиллахаар ЗТХЯ-аас чиглэл өгсөн байгаа. Ингэснээр эхний шатны ажил бэлэн болж байна гэсэн үг. Харин үүний дараагаар комиссынхны дүгнэлтийн дагуу сайжруулах ажлуудаа хийгээд явна.</p>
<p><strong>-Энэ ажил дээр урд хөршийн дэмжлэг авч, техник технологийг нь ашиглаж болоогүй юм уу?</strong></p>
<p>-Урд хөршийн дэмжлэг, туслалцааг авч болно л доо. Гол нь Хятад улстай 2004 онд хийсэн Хилийн хэлэлцээрийн протокол байгаа юм. Үүнээс гадна өнгөрсөн хугацаанд хэд, хэдэн хэлэлцээр хийсэн. Энэ ажил Засгийн газрын “Шинэ сэргэлтийн бодлого”, “Боомтын сэргэлт”-ийн хүрээнд хийгдэж байгаа ажил. Ер нь ганцхан энэ гэлтгүй бусад төмөр замуудын холболтын ажлууд ч дээрх бодлогын хүрээнд хийгдэж байгаа. Хэлэлцээрүүдийн үеэр бид хятадуудад саналаа тавихад тэд та хэд боломжит нөхцөлийнхөө хүрээнд өөрсдөөсөө шалтгаалах ажлуудаа хийчих гэсэн. Нэг ёсондоо бид төмөр замаа барьж болно. Гэвч та нар уддаг шүү дээ гэсэн агуулгыг л ярьж байсан. Тийм болохоор бид боломжоороо бариад Шивээхүрэн-Сэхэ боомтын төмөр зам хилийн цэг рүүгээ дөхүүлчихсэн. Ингээд ирэхээр Хятад талаасаа замаа барих зөвшөөрлөө дээд газруудаасаа аваад ажил нь эхлэх гэж байна. Хэрэв хятадууд төмөр замаа өмнө нь барьчихсан бол бид тэдний техник хэрэгслийг оруулж ирээд барих боломж байсан.</p>
<p><strong>-Манай ажил уддаг, гацдаг учраас эхлээд замаа тавьчих гэсэн шаардлага тавьсан юм байна, тийм үү?</strong></p>
<p>-Шулуухан хэлэхэд, биднийг хэлсэндээ байдаггүй. Тийм болохоор эхлээд та нар барьчих л гэсэн юм. тэгэх юм бол бид төмөр зам тавихад асуудалгүй гэдэг зүйлийг хэлсэн.</p>
<p><strong>-Шивээхүрэнгийн төмөр замыг баруун босоо чиглэлийн төмөр замтай холбоно гэж байсан. Энэ ажил хэзээнээс эхлэх вэ?</strong></p>
<p>-Баруун босоо чиглэлийн буюу Шивээхүрэн-Нарийнсухайт-Арц суурь гэсэн чиглэлтэй байх юм. Эхний ээлжинд Шивээхүрэн-Сэхэ боомтыг нарийн царигаар нь холбож байна. Хажуугаар нь өргөн царигийн зам тавигдана. Тэр нь үргэлжлээд Нарийнсухайт-Баянхонгор аймгийн Шинэжинст-Говь-Алтай аймгийн Чандмань-Алтай-Завхан аймгийн Арцсуурь боомт хүртэл явна. Энэ ажлын сонголт 2022 онд явагдсан. Тендер биш гэсэн үг. Ингээд сонгогдсон компанитай нь төрийн оролцоотой хамтарсан компани байгуулах Засгийн газрын тогтоол гарсан. Үүний дараагаар концессын гэрээ байгуулах процедур явсан. Нийтдээ 1255 км төмөр замын ТЭЗҮ-ийг бэлэн болгох байсан. Харамсалтай нь сонгогдсон компанийн талаас ажил удааширч, гэрээгээ байгуулж чадаагүй. Ингэсээр байтал ноднин жилийн 12 дугаар сарын 31-нээс Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн тухай хууль хэрэгжиж эхэлснээр Концессын хууль хүчингүй болсон. Цаг хугацаа алдсанаас болоод баруун босоо болон зүүн босоо чиглэлийн төмөр замуудын аль аль нь гэрээгээ байгуулж чадаагүй. Одоо энэ хоёр төслийн ажил зогссон байгаа. Тийм болохоор төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд дахин шалгаруулалт явуулна.</p>
<p><strong>-Төмөр замууд барьж байгаа ч бүгдээрээ мухар гэсэн шүүмжлэл явдаг. Хил холболтын ажлуудыг хэзээ бүрэн дуусгах вэ?</strong></p>
<p>-Монгол Улс 1949 оноос хойш төмөр зам тавиагүй байж байгаад 2019 онд Тавантолгой-Зүүнбаян чиглэлийн 416 км замыг дотоодын аж ахуйн нэгжийн боловсон хүчнийг ашиглаж барьсан. Мөн Тавантолгой-Гашуусухайт чиглэлийн 212 км, Зүүнбаян-Ханги чиглэлийн 226 км төмөр замыг барьж байгуулсан. Энэ 1000 орчим км төмөр замыг бид өөрсдийнхөө дотоодын нөөц бололцоогоор барьж чадсан. Яг цар тахлын хүнд нөхцөл байдалтай байсан үе шүү дээ. Өмнө нь бид нутгийнхаа гүнээс төмөр замаа барьж эхэлдэг байсан бол энэ удаад бид Шивээхүрэн-Сэхэ боомтын төмөр замыг хилээсээ нутгийн гүн рүү барьж байна. Цаад талтайгаа хилийнхээ цэгийг тохироод барьж эхэлсэн. Бид боомтоо боомилуулаад байхаар яаж эдийн засгийн эргэлт хөшдөг, мөнгөний урсгал хэрхэн зогсдог гэдгийг харлаа. Тийм болохоор энэ алдааг давтахгүйн тулд Боомтын сэргэлтийг нэгдүгээрт тавьж, хилийн гарцаа нэмэгдүүлж, Хятад улстай холбохоор болж байна. Үүнээс гадна ОХУ-тай хиллэдэг боомтуудыг ч нэмэгдүүлэхээр төлөвлөж, судалж байгаа. Ер нь хил холболтын цэгүүд бүрэн шийдэгдсэн гэж ойлгож болно. Жишээлбэл, Гашуунсухайт боомтын хилийн холболтын ажил яг одоо явагдаж байна. Хятад талаасаа баригдаад эхэлсэн.</p>
<p><strong>-Ханги-Мандал боомтоор төмөр замын тээвэр эхэлсэн гэсэн мэдээлэл яваад байгаа. Хилийн холболтоо хийчихсэн гэсэн үг үү?</strong></p>
<p>-Ханги руу тээврүүд хийгдээд хил дээр очиж байгаа. Гэвч төмөр замаар хил гарсан зүйл байхгүй. Одоо хилийн хэлэлцээрүүд нь явагдаж байна. Хятадын талаас хил холболтыг Үндэсний төмөр замаараа холбооч гэсэн зүйлийг тавьж байгаа юм билээ.</p>
<p><strong>-Үндэсний төмөр замаараа тавина гэдэг нь юу гэсэн үг билээ?</strong></p>
<p>-Одоогийн Монгол, Оросын хамтарсан Улаанбаатар төмөр зам/УБТЗ/ чинь хуучин Монголын төмөр зам гэсэн нэртэй байсан. Үүнийг 2008 оноос өөрчилсөн. Тиймээс Монгол Улс Монголын төмөр зам гэсэн нэрээ авсан. Цаашдаа Тээврийн тухай хуулиараа төмөр замын суурь эзэмшигч нь төр байна. Харин төрийн 100 хувийн өмчит компани нь Монголын төмөр зам юм. Тэгэхээр төмөр замын суурь бүтэц буюу замууд нь энэ компанид харьяалагдаад явна. Дээгүүр нь явах тээврийг нь либералчлаад өгчихсөн.</p>
<p><strong>-Ханги-Мандалын төмөр замын нэг онцлог нь өргөн, нарийн хос замтай байх тухай ярьж байсан?</strong></p>
<p>-Манай Монголын төмөр зам компанийн чиг үүрэгт бол байхгүй. Гэхдээ бидний авсан мэдээллээр Ханги талдаа 13 км нарийн болон өргөн царигийн төмөр зам хил дээрээ оччихсон байгаа. Харин одоо Мандалаасаа бүтээн байгуулалт нь ирээд хил дээрээ холбогдох учиртай. Ингэж хос төмөр зам байна гэдэг чинь ачаа барааг буулгаж, ачих цаг хугацаа алдахгүй. Нэмээд зардал хэмнэнэ. Өргөн царигаараа Хятад руу ороод ачаагаа буулгаад, буцаагаад авчихна. Толгой солигдоод л яваад байна гэсэн үг.</p>
<p><strong>-Энэ давуу талаа бусад боомтууд дээрээ ашиглах юм уу?</strong></p>
<p>-Ашиглана. Үүний эхлэл нь Шивээхүрэн-Сэхэ боомт дээр нарийн царигаа тавьж байна. Харин баруун босоо тэнхлэгийн өргөн царигийн төмөр зам нь хажуугаар нь давхар холбогдоно.</p>
<p><strong>-Богд хан төмөр замын асуудал юу болсон бэ?</strong></p>
<p>-Бидний талаас мэдэх зүйл алга. Яагаад гэхээр Богд хан төмөр замын ТЭЗҮ-ийг Тавантолгой төмөр зам хариуцаж хийлгээд, барилгыг нь барихаар болсон. Гэвч оросууд оролцохоор болсон болон бусад нөхцөлүүдээс болоод өнөөдрийн байдлаар зогсонги байгаа. Энэ зам чинь Рашаант орчмоор салаад Богд уулаа тойроод Мааньт буюу Баян зөрлөг дээр нийлэхээр байгаа юм. УБТЗ чинь хоёр улсын 50:50 хувийн эзэмшил учраас зам салах болон нийлэх цэгийн асуудлыг хоёулаа зөвшөөрч байж л шийднэ. Монголын талаас мянга явуулъя гэсэн ч оросууд зөвшөөрөхгүй бол нэмэргүй. Нэг ёсондоо хоёр улсын асуудал болчихоод байгаа юм. Гэхдээ цаагуураа шийдэгдээд явах байх. Ямар ч байсан ТЭЗҮ, зураг төсөл нь гарчихсан. Тухайн үедээ өртөг нэлээд өндөр байна гэж байсан.</p>
<p><strong>-Замын-Үүд-Алтанбулаг чиглэлийн төмөр замыг хос болгох тухай бас л ярьж байсан?</strong></p>
<p>-Зам, тээврийн хөгжлийн яам дээр мэргэжлийн байгууллагууд оролцсон судалгаанууд явж байгаа. Төмөр замын тээврийн талаар төрөөс баримтлах бодлогын баримт бичиг 2013 онд батлагдсан.</p>
<p>Үүн дээр нэг, хоёр, гуравдугаар үе шаттайгаар 5600 км төмөр зам барина гэж тусгасан байгаа. Үүнийг цаашаа дөрөвдүгээр үе шаттай болгоод 10 мянган км төмөр зам барих боломж байна гэсэн судалгааны ажлууд явагдаж байна. Тэгвэл УИХ болоод Засгийн газрын тогтоолд нэмэлт, өөрчлөлт орж таарна. Гол магистрал буюу Замын-Үүд-Алтанбулаг чиглэлийн 1000 гаруй км төмөр замыг хос болгох уу. Эсвэл хоёр царигтай болгох уу гэдэг асуудал яригдана. Энэ чинь өөр ойлголт. Бид хос төмөр зам барина гэвэл зэрэгцүүлээд, далан, шороо тавиад шинээр барина гэсэн үг. Харин хоёр шугамтай болгоно гэвэл тэр далан дээр нь барих уу гэдэг асуудал байна. Тиймээс эдийн засаг талаасаа аль нь үр өгөөжтэй байх вэ гэдэг нь л чухал. УБТЗ зам өнөөдөр ачааллаа дийлэхгүй байгаа. Энэ чинь олон улсын транзит тээвэр. Эдийн засгийн судалгаанууд бүрэн гарч дууссаны дараа яахаа ОХУ-тай зөвшилцөж л таарна.</p>
<p><strong>-Шинээр барьж байгаа эдгээр төмөр замуудаар зөвхөн ачаа тээвэр явах уу. Зорчигч тээвэр хийх юм уу?</strong></p>
<p>-Төмөр зам баригдсаны дараа эхний нэг жилдээ ачаа тээвэр нь жигдэрнэ. Үүний дараагаар 4-5 жилийн хугацаанд үр ашгаа олох ёстой. Ингэсний дараа нийгмийн хариуцлагын хүрээнд зорчигч тээврийн асуудал яригдана. Нэг төмөр зам баригдахад 5-10 жилийн дараа зорчигч тээврийн асуудал яригддаг. Учир нь зорчигч тээвэр алдагдалтай байдаг. Хэрэв зорчигч тээвэр яваад эхэлбэл дахиад эдийн засгийн асуудлууд гарч ирдэг. Одоо ачаа тээвэр явж байгаа Зүүнбаян-Тавантолгой чиглэлийн 416 км замд нэг өртөө, таван зөрлөг л байгаа. Харин зорчигч яваад ирвэл өртөө, зөрлөгийн тоо 15-20 болж нэмэгдэнэ. Энэ чинь дахиад зардал нэмнэ. Сайн тал нь суурьшлын бүс, дэд бүтцээ дагаад төвлөрөл бий болдог. Сургууль, цэцэрлэг, соёлын хэрэгцээ бий болно. Улаанбаатар хот, аймгуудын төвлөрлийг саармагжуулахад чухал нөлөө үзүүлнэ.</p>
<p>&nbsp;</p>


Т.Сайнжаргал: Төмөр замын хил холболтын цэгүүд бүрэн шийдэгдсэн гэж ойлгож болно DNN.mn

<p>Монголбанкны 100 жилийн ойг тохиолдуулан зургаадугаар сарын 01-нийг хүртэлх хугацаанд зээлээ төлсөн иргэн, ААН-ийн муу зээлийн түүхийг шинэчилнэ.</p>
<p>Тэгвэл өнөөдрийн байдлаар 2024 оны 04 дүгээр сарын 1-ийг хүртэлх хугацаанд зээлээ төлчихсөн хэрнээ ангилалд орсон нийт 127761 иргэн, ААН хамрагдаж, мэдээллээ шинэчлэх боломжтой болжээ. Тодруулбал, нийслэлийн хэмжээнд 55943 иргэн, ААН байгаа бол орон нутагт 71718 иргэн, ААН хамрагдсан байна.</p>
<p>Муу зээлийн түүх ангилалд нь нэг жилээс илүү хугацаанд зээлээ төлөөгүй байсан тохиолдолд хамруулдаг. Тэгэхээр зарласан хугацаанд буюу ирэх зургаадугаар сарын 1 -ний дотор иргэн, ААН зээлээ бүрэн төлж барагдуулснаар мэдээллийн сангаа шинэчлүүлж, дахин зээлд хамрагдах боломжтой болох юм.</p>


127761 иргэн, ААН зээлээ төлж, чанаргүй зээлдэгч ангиллаас гарчээ DNN.mn

<p style="font-weight: 400;">Агаарын тээврээр оны эхний улиралд дотоодод 5.5 тонн ачаа тээсэн нь өмнөх оны мөн үеийнхээс 1.9 (51.4 хувь) тонноор өсөж, олон улсад тээсэн ачаа 2.2 мянган тонн болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 11.4 (0.5 хувь) тонноор багасжээ.</p>
<p style="font-weight: 400;">Агаараар тээсэн ачаа өмнөх улирлынхаас 0.4 (15.4 хувь) мянган тонноор багасахад олон улсад тээсэн ачаа 15.5 хувиар буурсан нь нөлөөлснийг Үндэсний статистикийн хороо мэдээлжээ.</p>
<p style="font-weight: 400;">Агаарын тээврээр зорчигчид энэ оны эхний улиралд 411.8 мянга (давхардсан тоогоор)-д хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 93.4 (29.3 хувь) мянга, өмнөх улирлынхаас 8.3 (2.1 хувь) мянган хүнээр нэмэгдэв. Үүнд Бээжин, Токио, Хайлаар чиглэлийн зорчигчдын тоо нэмэгдсэн нь нөлөөлжээ.</p>
<p style="font-weight: 400;">Агаарын тээврээр олон улсад зорчигчид энэ оны эхний улиралд 314.8 мянга болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 85.4 (37.2 хувь) мянган хүнээр нэмэгдсэн байна. Ийнхүү өсөхөд, Бээжин чиглэлийн  зорчигч 40 мянга, Фукуок чиглэлийн зорчигч 13.8 мянга, Хонг Конг чиглэлийн зорчигч 12.3 мянгаөр нэмэгдсэн нь нөлөөлсөн байна.</p>
<p style="font-weight: 400;">Агаарын тээврээр орон нутагт зорчигчид 97.1 мянган хүн болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 8 (9 хувь) мянган хүнээр нэмэгджээ. Агаарын үндэсний тээвэрлэгчдийн орлого энэ оны эхний улиралд 211.6   тэрбум төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 19 (9.8 хувь) тэрбум төгрөгөөр нэмэгдсэн аж.</p>


Агаарын тээврээр дотооддоо 2.2 мянган тонн ачаа тээвэрлэжээ DNN.mn

<p>Монголбанкны Мөнгөний бодлогын хороо өнөөдөр /2024.05.13/ хуралдсан. Тус хуралдаанаас гаргасан шийдвэр болон цаг үеийн асуудлаар Төв банкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн мэдээлэл хийлээ.</p>
<p>Мөнгөний бодлогын хороо бодлогын хүүг нэг нэгж хувиар бууруулж, 11%-д хүргэх шийдвэр гаргасан байна.</p>
<p>Эдийн засаг, банк санхүүгийн зах зээлийн өнөөгийн байдал, гадаад, дотоод орчны төлөв эрсдэлийг харгалзан ийм шийдвэр гаргасан хэмээн мэдэгдэв.</p>
<p>Мөнгөний бодлогын хороо өнгөрөгч гуравдугаар сард хуралдахдаа бодлогын хүүг нэг нэгж хувиар бууруулж, 12 хувь болгож байсан билээ. Ийнхүү хоёр сарын дараа дахин нэг хувиар бууруулж байна.</p>
<p>Жилийн инфляц дөрөвдүгээр сард улсын хэмжээнд 6.4%, Улаанбаатар хотод 6.1%-тай гарсан байна. Импортын бараа бүтээгдэхүүний инфляц саарах хандлага үргэлжилсний зэрэгцээ дотоодын хүнсний гол нэрийн бараа, бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт тогтворжсоноор инфляц буурчээ.</p>


Бодлогын хүүг 11 хувь болгов DNN.mn

<div class="xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs x126k92a">
<p dir="auto">Монгол инженерүүдийн зохион бүтээсэн микро компьютер &#8220;Оч&#8221; 40 нас хүрлээ.</p>
</div>
<p dir="auto">Монгол Улсад анх удаа &#8220;Оч&#8221; нэртэй микро компьютерыг 1984 онд Статистикийн төв газрын (тухайн үеийн нэрээр) Тооцоолон бодох төвийн инженер Г.Оюунбаяр, О.Батсүх, Д.Толя нарын инженерүүд Батлан Хамгаалах Яамны инженер Д.Дашцэрэн, Залуу техникчдийн ордны багш н.Мягмарсүрэн, Л.Гантулга, инженер А.Гантөмөр нартай хамтран бүтээсэн түүхтэй. 1984 оны 5 дугаар сарын 17-ны өдөр тухайн үеийн Шинжлэх Ухаан, Техникийн Улсын Хороо баталж шинэ бүтээл, оновчтой саналын гэрчилгээ олгож байжээ.</p>
<div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a">
<p dir="auto">Тухайн үед компьютерын дэлгэцийн оронд &#8220;Юность&#8221; нэртэй жижиг телевизор, хатуу дискний оронд &#8220;Электроника&#8221; нэртэй дуу хурааж тоглуулагч, соронзон кассет зэргийг ашиглаж байжээ. Мөн чипүүдийн суурийг IBM мэйнфрэймийн коннекторуудыг хөрөөдөж хийж байсан аж.</p>
</div>


Монгол инженерүүдийн зохион бүтээсэн микро компьютер “Оч” 40 нас хүрчээ DNN.mn

<p>Монголын хамгийн олон уншигч, захиалагчтай Өдрийн сонинд бүх төрлийн үгэн зар өдөр тутам хэвлэгдэж байна.</p>
<p>Өдрийн сониныг хэвлэмлээр 15 мянга, цахимаар 30 мянган хүн өдөр бүр тогтмол уншдаг.</p>
<p>Та зараа Монголын хамгийн олон уншигчтай сонинд нийтлүүлэхийг хүсвэл <strong data-redactor-tag="strong">19001987</strong> дугаарын утсаар холбогдож болно. Мөн Мобикомын <strong data-redactor-tag="strong">155005</strong> дугаарт зарыг тань мессежээр хүлээн авч байна. Зар сурталчилгааны албаны <strong data-redactor-tag="strong">99190807, 99181648, 96441103, 99017006, 99005205, 99115924, 99195013, 91185115</strong> дугаарын утаснуудад хандаж шуурхай зар, зар мэдээ болон реклам сурталчилгаагаа нийтлүүлэх боломжтой.</p>
<p><strong data-redactor-tag="strong">ШУУРХАЙ ЗАР, ЗАР МЭДЭЭ:</strong></p>
<ul>
<li>Хүчингүйд тооцов</li>
<li>Нэр өөрчлөгдөв</li>
<li>Хаясан, гээсэн бичиг баримт</li>
<li>Татан буугдав</li>
<li>Ажлын байрны зар</li>
<li>Тендерийн урилга</li>
<li>Дуудлага худалдаа</li>
<li>Обьект</li>
<li>Үйлчилгээ</li>
<li>Газар, хашаа</li>
<li>Байр, оффис түрээслүүлэх</li>
<li>Сургалт</li>
<li>Худалдана</li>
<li>Худалдаж авна</li>
<li>Хамтарч ажиллана</li>
<li>Автомашин</li>
<li>Хэлбэр өөрчлөгдөв</li>
<li>Хаус</li>
<li>Холбоо барина уу</li>
<li>Үнийн санал авах урилга&#8230; гэх мэт.</li>
</ul>
<p><strong data-redactor-tag="strong">ЗАР ХҮЛЭЭН АВАХ ЦЭГҮҮД:</strong></p>
<ul>
<li>“Өдрийн сонин”-ы редакци</li>
<li>МУБИС-ийн урд нүхэн гарц</li>
<li>Хорооллын “Ачлал” их дэлгүүрийн 1 давхар</li>
</ul>

ЭДИЙН ЗАСАГ